procoreforuganda.reismee.nl

De jungle van Kampala

Groep 3, dag 1: (Ariejan, Arnold, Johan en Robbert)

Weliswaar zonder Janet en Stan maar met Jolande is de groep 3 bijna compleet. Uitgerust met de nodige primaire levensbehoeften (zakje met bier en wijn) van onze vriendinnen in de blauwe pakjes aangekomen in Kampala.

Sander en Yolande al zwaaiend op de luchthaven, een hoge luchtvochtigheid, heerlijke Afrikaanse geuren en Toyotaas als hipste merk aangekomen in het ICUganda hostel. Drankje op het dakterras en praten met enthousiaste Sander over de kliniek en de vorderingen. Sarah is nog in ‘the Village', het plafond heeft Sarah er al ingelegd J, dus we gaan de aankomende week voor de afwerking en het lintje met Champagne! We zijn er klaar voor!

Vandaag een aantal uur gelopen door de stad en heel veel indrukken. Veel modder (van het noodweer afgelopen nacht), de markt bezocht, locale lunch en met de bodas naar de

Moskee, betaald door Kadafi met prachtig uitzicht over de zeven heuvels waar Kampale is op gebouwd. Heel veel mensen, geur, kinderen en drukte, dat is wat Kampala kenmerkt.

De namiddag heerlijk met een biertje op het dakterras en het plan van aanpak voor de komende week doorgenomen en meteen plannen voor de wereld verder te helpen! Yolande geniet volop!

Vanavond komt er een Koreaanse kok, we noemen hem Paul, voor ons koken, hij was eigenlijk een tegelzetter, maar al pratende met Sander blijkt zijn passie koken! Na het eten nog even de naar de Disco indansen voor morgenvoor het ontvangst in het dorp.

We hebben zin in morgen, ontmoete we Sarah en Janet en Stan die nog de laatste 70 km moeten afleggen naar Ngoma.

Typisch Oegandees

In aanvulling op het mooie rijtje 'typisch'van Laurens, vind ik het leuk om een paar leuke wetenswaardigheden over Oeganda met jullie te delen. Bronnen zijn natuurlijk Sander die hier nog een mooi boek over gaat schrijven, diverse observaties en gesprekken met vrijwilligers en locals.

  • - voordat de bus vertrekt wordt er hardop voor de hele bus een gebed gehouden door een van de passagiers bij voorkeur een reverend natuurlijk
  • - er is 1 bus die op tijd vertrekt en dat is de postbus die tevens de post vervoert. Mooi commercieel idee van de Post hier en misschien iets om te kopiëren in NL?
  • - Van boven mag je schaars gekleed zijn als je rokje maar niet te kort is. Laat staan een korte broek. Uitzondering hierop zijn popsterren en bijverdienende studentes. In de bus ben ik 8 uur doodgegooid met een DVD van zoetsappige kontdraaiende lady popsterren met korte rokjes en hotpants dus vandaar.
  • - Witte auto's zijn het duurste en dan vooral de handgeschakelde versie.
  • - Het is niet de bedoeling dat je het woord stupid gebruikt dat is een van de ergste beledigingen. Sorry daarentegen is een toverwoord dat te pas en te onpas gebruikt wordt. Te pas als je bijvoorbeeld zegt dat je niet zo goed geslapen hebt. Te onpas als je eerst de timmerkist van Sander leegsteelt maar dan geen dief bent o nee hoor want ik zei toch sorry...
  • - De Oegandese regering voert een streng HIV bestrijdingsprogramma dat komt uit het Bush tijdperk (net als de bijbehorende fondsen vermoed ik). Het gaat ervanuit dat sex tussen of met mensen onder de 18 niet mag. Het promoten van condoomgebruik op scholen is dus ook niet toegestaan. Als je dus iets wil doen met voorlichting moet je heel creatief zijn.
  • - Het ochtendritueel is heel uitgebreid en heel hartelijk. How are you today? How was your night, big smiles, hugs etc etc
  • - Suiker is goud
  • - Matoke in the morning, afternoon, evening...
  • - Brillen, paraplus en horloges zijn schaars. De mobiel daarentegen is alom vertegenwoordigd al dan niet met wat hier airtime heet. Het is belangrijk dat je je mobiel in de hand houdt en voortdurend laat zien. Heel onhandig dat ik het ding steeds uit mijn broekzak moet halen...
  • - Mekerere (?) universiteit is een van de beste universiteiten van heel Afrika en trekt studenten uit heel Afrika en ook Europa. Helaas ligt het schooljaar nu plat omdat de docenten staken. Ze willen meer loon. Logisch want alles is hier enorm in prijs verhoogd vooral voedsel 9suiker0, energie en brandstof. Toch lullig als je net met heel veel moeite je schoolterms hebt betaald. Vandaag is er een demonstratie. Kijken hoe het afloopt.

Dan het laatste nieuws over het health centre: van binnen is het klaar op het plafond na dat door groep 3 gelegd en geschilderd wordt en dan kan met een beetje geluk aan het eind vd week met het schilderen van de buitenkant begonnen worden.

Vanavond begint het avontuur van groep 3. We keep you posted..

De danswedstrijd

Voor mij was de danswedstrijd een van de hoogtepunten van de afgelopen fantastische 9 dagen omdat hierin heel veel samen kwam van de thema's die mij bezighouden zoals verbinding, verbroedering, plezier en ontwikkeling.

Verbindingen verbroedering letterlijk en figuurlijk tussen kinderen en mzungu's die bijna geen mzungu meer zijn na hun inwijding in Uganda, tussen ouders en kinderen, tussen de vrouwengroep en Sarah, tussen Sarah en Sander en moi, tussen Sadiq de locale leider en Jjaja banga en tussen de nieuwe leraren en de leerlingen, tussen de Procore mensen onderling etc etc

Het plezier spatte er natuurlijk vanaf; overal blije gezichten die intens genoten van het samenzijn en het delen van de slangachtige been, heup en schouderbewegingen. Het vastpakken van elkaars handen en het delen van de Afrikaanse handshake. Geknuffeld werd er ook; de hug werd vaak en stevig genuttigd.

Ontwikkeling in grote en kleine dingen. Allereerst natuurlijk de kliniek die door de samenwerking en de passie van velen tot stand gaat komen en die ervoor zorgt dat de mensen van Ngoma en omstreken niet meer zo ver hoeven te reizen voor hun gezondheid. En natuurlijk de school waar de kinderen een veilige haven vinden om met plezier bezig te zijn met hun ontwikkeling op alle vlakken. Dus niet alleen het stampwerk en rijtjes dreunen volgens de methode die onze grootmoeders ook nog geleerd hebben maar met meer creativiteit en ook andere vakken zoals sport en spel, behendigheidspelletjes en zelf combinaties maken. Een grandioos moment was daar toen Sofie namens de vrouwengroep in het Engels het woord nam om te bedanken. Eerst nog wat schuchter maar na enige support van de aanwezigen ging het vol overgave van een leien dakje. Het is voor ons vrije westerse vrouwen nauwelijks voor te stellen wat zich hier een belangrijk en mooi proces heeft afgespeeld. De vrouwen vormen de basis van verdere ontwikkeling.

Ontwikkeling heb ik ook gezien in de gezichten van de Procore members if imay say so. Logisch want het is ook wat als je zo vanuit het geregelde westen in de prettige chaos van Uganda. Heerlijk om te zien hoe de flexibiliteit toenam, de contacten warmer en de gezichten zachter en nog lachender. De komende dagen zal de film van Uganda nog in menig hoofd afgespeeld worden en het zaadje dat gepland is

Het allermooiste voorbeeld van betrokkenheid is natuurlijk Sarah, de vrouw waarvoor ik enorm veel bewondering heb en die erin slaagt als een 24x7 projectmanager met een hart, Ngoma te laten groeien en bloeien. Het is voor mij een eer om haar backbone zoals ze het noemt, te mogen zijn.

Natuurlijk is er ook een andere backbone van Sarah en dat zijn Sander, Nina en Bas die volledig meeleven en doen in de Ngoma story evenals de meer dan enthousiaste staff zoals Prossy, Babyria, Jane, Oskar en natuurlijk George.

Heel erg bedankt aan iedereen ik heb genoten!

Dag 8 - Every Day I'm Shuffling!

Dag 8 - Every Day I'm Shuffling!

Goodmorning Ngoma ! Wederom zitten we rond 8u aan het ontbijt en staat de ochtend in het teken van fysieke arbeid. Terwijl Arco een soort zelfde rondje als Marc op de tandem maakt met Sarah, ging de rest richting de bouwplaats. Saskia, Mirjam, Mar-Cella en Sophia hielden zich bezig met het lappen van de ramen van de school. Marc, Peter, Laurence en onze grote vriend Oscar pakten de werkzaamheden aan de omheining op, namelijk het spannen van prikkeldraad. Het prikkeldraad wordt zowel horizontaal als diagonaal gespannen, zodat ‘indringers' er niet doorheen kunnen.

Na de koffiebreak sluit Arco zich aan bij het prikkeldraad spannen, nadat hij zeer veel indrukken heeft opgedaan tijdens de fietstocht en ‘Jack fruit' heeft meegekregen. De dames zijn inmiddels begonnen met het voorbereiden van de sportmiddag, de eerste kinderen verzamelden zich al enthousiast op het schoolplein. 5 spellen zijn er bedacht; penalty's schieten, chinees voetbal, spijkerpoepen & fleswerpen, duo-slalommen met vastgebonden benen en een variatie aan kleine spelletjes.

De lunch smaakte weer goed en 1/3e van het hek was gespannen met prikkeldraad; dus tijd voor de sportactiviteiten! Zo'n 50 kinderen doen mee, zelfs de allerkleinsten. Na de indeling valt gelijk op dat 90% op blote voeten mee doet, een aantal lopen op schoenen (ook al zijn het geen sportschoenen). Elke ronde duurde 15min en daarna werd er doorgedraaid totdat ieder spel aan bod is geweest. Het vliegeren is een groot succes! En ook topkeeper Arco weet menig kind + moeder aan het lachen krijgen. Sterker nog; nadat alle kids aan bod zijn geweest krijgt hij het voor elkaar om de moeders een poging te laten wagen om hem te passeren. In eerste instantie komen de moeders verlegen over, na een paar minuten schieten ze er lustig op los. Niet veel later worden er flesjes drinken uitgedeeld. Waar de kinderen al hard liepen tijdens het sporten was dit echt een ‘battle' om wie een drankje met een smaakje of water kon bemachtigen.

Iedereen moe gestreden maar er stond nog een knaller op het programma; de danscompetitie. Een aantal kinderen met soepele heupen deden hier aan mee, het publiek mocht stemmen door zoveel mogelijk herrie te maken. De finale was zeer close, dus zijn er 2 winnaars uitgeroepen. Hierna waren de Mzungu's aan de beurt die eerst een korte training kregen en daarna mochten ‘battlen' tegen de moeders. Bijna iedere Mzungu wint (al kregen we later te horen dat de kinderen bewust voor de Mzungu's kiezen...en bedankt!). Mar-Cella valt af, haar inmiddels fameuze bodyroll valt helaas niet in de smaak bij de locals. De rest wordt uitgeroepen als gezamenlijke winnaars. Wie denkt dat het hierbij ophield heeft het mis, er werd nog lang nagedanst. Mar-Cella & Laurence azen op hetzelfde schattige kind tijdens het dansen, dus hebben ze besloten om de voogdij te delen en het kind mee te nemen naar Nederland ;)

Na lang dansen wordt Sophia naar voren geroepen en krijgt ze een cadeau, een prachtige tekening als blijk van dank voor haar aanwezigheid. En ook Arco mag daarna komen, hij wordt bedankt namens de gemeenschap voor het ‘produceren' van Sophia. Samen staan ze omringd door locals en iedereen wil met ze knuffelen, een leuk gezicht.

‘s Avonds de afsluitende BBQ, heerlijk! Geitensaté is on the menu met rijst, groenten en een salade. De maagjes worden goed gevuld en een aantal moeders + het dorpshoofd joinen ons. Deze krijgen de ingewanden voorgeschoteld van de geiten, het blijkt hier een delicatesse te zijn. Nadat we allen bomvol zitten blijkt dat er nog 1 geit op de BBQ kan, Peter offert zich bijna op. Tussendoor heeft iedereen een glow-in-the-dark-stick om zijn pols gedaan, vooral de locals vinden de kleurrijke gadgets fantastisch! Na het eten vroeg naar bed, morgen alweer de laatste dag van dit prachtige avontuur.

Tot slot, omdat ik het niet laten kan, een aantal ‘Wist je datjes'.

Wist je dat;

  • - Uganda ong. 6x groter is dan Nederland?
  • - Uganda ruim 35 miljoen inwoners telt?
  • - De helft hiervan onder de 15 jaar oud is?
  • - En daarmee Uganda de twee-na-grootste bevolkingsgroei ter wereld kent?
  • - Dat een vrouw gemiddeld 7 kinderen op de wereld zet? En dat het ‘record' 36 kinderen is?
  • - Dat president Museveni al 26 jaar aan de macht is?
  • - Dat overledenen worden begraven in hun eigen tuin?
  • - Er hier (meestal) aan de linkerkant van de weg wordt gereden?
  • - Dat wij elke dag ‘shufflen', hét nummer van groep 2 gedurende deze week!

Door Laurence

Dag 7 – Salaam Aleikum Laurence!!

Bij het opstaan gefluister en stiekem gedoe ... het gonst door het kleine huisje ... Arco is jarig vandaag en dat kunnen we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Het overdekte terras waar we ontbijten is versierd met ballonnen en slingers en we lopen zingend naar buiten. Arco mag de rest van de dag met een mooie broche oplopen, laat iedereen vooral weten dat hij jarig is. Tijdens het vrolijke ontbijt komt Prozzi ineens aanlopen met een grote glimlach op haar gezicht, gevolgd door de rest van de staf. Op haar hoofd draagt zij een pakketje met bananenblad, speciaal voor Arco. Bij openen blijkt hier een mooie fruitsalade in te zitten.

Na het feestelijke ontbijt is Marc uitverkoren om een rondje te gaan fietsen met Sara op de tandem. Na het nodige klussen aan de fiets door vrijwel alle mannen, banden nog even goed opgepompt, vertrekken ze voor een rondje dorp. De rest van de groep wandelt vrolijk richting de kliniek voor een nieuwe dag klussen. De rest van de ochtend bestaat uit het sjouwen van planken, het repareren van de schommel en het sorteren en opruimen van de lesmaterialen in de school.

Marc is na de fietstocht erg onder de indruk van hetgeen Sara hem heeft laten zien. Hij heeft binnen mogen kijken bij de hele arme gezinnen die met veel kinderen in huisjes wonen niet veel groter dan 12 m2 en de hele dag hard werken op het land. Achterop de fiets siert een grote tros bananen voor Matooke.

Tijdens de heerlijke lunch, dagelijks geserveerd onder een prieeltje naast de school met fantastisch uitzicht op het dorp, wordt er al lacherig gedaan over het avondeten bij de families. Iedereen realiseert zich dat het maar beter is nu niet teveel te eten. Naar goed Ugandees gebruik zullen de gasten worden volgestopt met eten en het is beleefd om ondanks de grote porties een extra portie te vragen. Sara legt uit dat het niet onbeleefd is om de eerste keer een kleine hoeveelheid te laten opscheppen.

Twee uur eerder dan gepland komen de kinderen al aanlopen. Sophia en Yolande houden ze bezig met een geïmproviseerd lesje. Als de tropische regenbui losbarst zitten de palen voor de omheining net in de grond. Onze held George is onderweg met het busje zodat we ons nog even snel kunnen opfrissen voor we door de kinderen worden opgehaald bij het guest house. Ze kennen onze namen en weten precies wie ze mee moeten nemen. Iedereen loopt hand in hand met een kindje op weg naar een huisje in de buurt. Bij de gezinnen is de ontvangst gastvrij. Slippers gaan uit en we mogen plaatsnemen op matjes op de vloer. Uit alle hoeken komen steeds meer kinderen tevoorschijn. De namen zijn voor ons niet uit te spreken, maar wanneer dat na meerdere pogingen toch lukt worden we beloond met een grote glimlach. De dappersten komen vlak naast ons zitten en kijken giechelend toe hoe wij onwennig met onze handen eten. We worden getrakteerd op een feestmaal wederom verpakt in bananenblad. De gesprekken zijn soms moeizaam, maar in elk gezin is wel een kind dat voldoende Engels spreekt. De foto's van het thuisfront worden met veel interesse en gelach bekeken. Na het eten krijgen we een rondleiding en worden we gevolgd door een horde kinderen die allemaal graag op de foto willen. We beloven de foto's op te sturen. Bij vertrek wordt ons geschenk van suiker, zout en zeep onder luid gejoel ontvangen en worden we toegezongen. Handje in handje worden we weer teruggebracht naar het guest house waar we ervaringen uitwisselen. Er wordt gelachen om de 9 borden die Peter en Mar-Cella voorgeschoteld kregen, de Matooke nog niet meegerekend. Vol trots vertelt Peter dat hij 6 borden heeft opgekregen. De slimme truc om op elk bordje iets te laten liggen faalde alleen bij het overheerlijke vleesgerecht, een extra portie was zijn deel. Laurence mag in ruil voor twee koeien en als hij verklaart Moslim te zijn trouwen met de 19-jarige dochter van de vrouw des huizes. We hopen allemaal dat zijn toekomstige vrouw morgen aanwezig is tijdens de disco. De twee koeien zullen wij wel voor hem regelen. Salaam Aleikum Laurence!!

Door Mirjam en Saskia

Hey Mzungu

Dinsdag en woensdag, dag 5 en 6: Hey Mzungu door Peter

Dinsdag;

Na gisteren is het opstaan voor de meesten wel wat moeizaam. Het harde werk van de vorige dag wordt wel gevoeld door ons kantoor-Mzungu's. Na het ontbijt gaan we naar de bouw. Het werk voor vandaag is nog meer gaten graven! We werken nu in zachtere grond gelukkig. Het teamwork komt nu ook lekker op gang, en de gaten schieten de grond in als we in duo's werken. Het is erg warm, en met het zonnetje zo bijna recht boven je, eindigt menigeen met voldoende rode vlekken.

Daarna worden de gestripte palen voor het hek in de olie gezet. Geen meubelolie, maar eerder afgewerkte motorolie. Geen lekker spul zeg maar. Ik waardeer het wel zeer dat we hier net als de locals met hun materieel en materiaal werken. Anderen gaan op de bouw aan de slag; deze moet opgeruimd worden, terwijl de timmerploeg het dak erop aan leggen is. Ook worden er hele zware tropische balken naar het werk gesjouwd, totdat een aantal van onze armen gewoonweg niet meer werkten. Daarnaast worden er grote spijkers uit gebruikte balken verwijderd, voor hergebruik.

Het is erg lekker om in de bouw van de kliniek te werken, daar doen we het allemaal voor natuurlijk. Aan het einde van de middag geeft het veel voldoening om de kliniek opgeruimd te zien, en met een half dak. Het wordt ontzettend mooi, dat weten we zeker. Na het werk lopen we naar de well, de bron, waar uit een pijp in de berg constant schoon water stroomt. De bron voorziet de regio van water. We lopen met het water naar de guesthouse, en krijgen een heel klein voorproefje van wat de kinderen hier elke morgen voor het werk, en na het werk, allemaal doen; water halen. Na een zeer smakelijke maaltijd duiken we vroeg het bed in, omdat we ...

dag 6

... naar Lake Mburo gaan, een wild park redelijk in de buurt.

We staan vroeg op en als ik half zeven naar de buiten-wc loop, wordt ik getrakteerd op een prachtige Afrikaanse zonsopkomst. Wow, dat ziet er echt anders uit. Ik vind het echt schitterend. We krijgen een picknickmand met eten en drinken voor ontbijt mee en gaan op weg. Onze held George rijdt nu voor t eerst de andere kant op, een weg die zelden gebruikt wordt door auto's, en da's te zien. George rijdt zijn Toyota Hiace moeiteloos langs diverse grand canyons en kilamanjaro's in de weg. We concluderen dat George en zijn bus het woord obstakel niet kennen.

Onderweg moeten we nog even pinnen voor de entree. Stipt half negen arriveren we bij de enige pinautomaat in de buurt en op de route. Op het bordje staat open vanaf 8.30, maar dat kennen we inmiddels. De automaat wordt opgestart, nog 10 minuutjes horen we. Na negenen rijden we weg zonder extra geld. We redden het wel met de shillings, euro;s en dollars die we nog hebben.

Onderweg zien we een aardig stukje van zuidwest Oeganda langs de weg. Zo ver als je kan zien, zie je dat het land overal wel bewerkt is en voor landbouw gebruikt wordt. Vooral bananenbomen, met daartussen koffie, groente en fruit bomen als mango, jack's fruit en avocado. Langs de weg zie je overal kleine huisjes, in diverse staat. Kinderen worden helemaal wild als ze ons zien; Hey Mzungu! We zijn een attractie voor hen.

Na een rit van ongeveer 2 uur zijn we in de buurt van het park. Hier valt op dat het land niet bewerkt is. We maken kennis met nog een bijzondere eigenschap van George; animal spotting, George spot zebra's en andere dieren met gemak op anderhalve kilometer, al rijdend op een hobbelig zandweggetje. Al snel worden er zebra's gespot dicht bij het weggetje, en direct wordt er druk geklikt. Het lijkt wel een nest krekels, zo snel tikken de diafragma's. We pakken de picknick spullen uit, en gaan lekker ontbijten langs het weggetje dicht bij de zebra's. Erg bijzonder.

Na het ontbijt rijden we het park binnen. Er is wat commotie bij het afrekenen. Het blijkt dat je hier niet met dollar biljetten mag betalen van voor 2001. Een tip voor wie nog komen gaat. Gelukkig hebben we nog wat nieuwere biljetten ook. Het park is prachtig; groen, gevarieerd en bijna niet gecultiveerd. Af en toe zet George de bus motor uit, en dan sta je ineens in een oase van rust. Behalve het constante geklik van de spiegelreflexen dan. We hebben nog wel wat moeite met stil zijn; zodra een dier gespot is, wordt het in de bus een kakofonie die de dieren niet vaak zullen horen. Onderweg zien we zebras, impala's, Pumba's (zwijntjes zoals in de Lion King), waterbucks, buffels en bavianen. We leren dat hier in het wild, een vrijgezelle buffel een loser is.

Dan komen we bij lake Mburo aan. Een prachtig gezicht. We bestellen vast onze lunch bij het restaurantje aan het water, zodat we die na onze boottocht van anderhalf uur krijgen. De boot wordt gevaren door Moses. Als we op de boot stappen, zien we op een meter of dertig maximaal ineens een nijlpaard uit het water rijzen. Indrukwekkend. We kijken nog eens goed naar het polyester bootje ...

We varen langs de kanten en zien prachtige vogels. Moses vaart ook gewoon de boot in de struiken om dicht bij de vogels te komen. Na een tijdje zien we bulten en oortjes in het water; Nijlpaarden. Schitterend, wat zijn die beesten kolossaal. We zien hele families uit het water komen en weer onderduiken. Als we 1 gaper tegenkomen, probeert iedereen het op foto te krijgen. Je moet hier snel zijn met de camera. Even verder is het water stil, totdat uit het niets een hippo uit de bosjes springt, en toch echt laat weten dat hij geen attractie voor ons is. Hij probeert duidelijk woest naar het bootje te komen. Gelukkig weet Moses de boot tijdig van de kant en het beest te sturen. Best wel spannend zeg maar. We leren dat hier nijlpaarden meer mensen doden dan leeuwen en krokodillen. Oké.

Na de lunch rijden we terug door het park en naar de guesthouse. Een paar controles van de wegpolitie verder arriveren we en worden we getrakteerd op een hele warme (buiten)douche, en een heerlijk verrassingsmaal. Sander en Bastiaan bouwen een kampvuur en onder het genot van een schitterende sterrenhemel, het vuur en een lekkere kruidenthee ronden we af. Morgen weer naar de bouw en aan het werk!

Groep 2: dag 3 en 4: reisdag naar Ngoma en de eerste klusdag


Dag 3 Reisdag naar Ngoma

Na een hele gezellige avond waarbij heel veel is gelachen door iedereen over van alles en nog wat. Waar het woord ‘sorry’ ook bij ons, net als voor de Ugandezen, een bijzondere betekenis heeft gekregen. Na een heerlijk ontbijt klaar om te vertrekken naar Ngoma. Tijd is inderdaad een relatief begrip. Het werd natuurlijk later. We raken er langzaam aan gewend. Een mooie autorit langs kleine dorpjes en wisselende landschappen. We hebben bewondering voor George, onze chauffeur die met groot gemak 180 km lang alle kuilen in de weg weet te omzeilen. Het leven in Uganda speelt zich langs de kant van de weg af. Diverse ambachten, kraampjes, verzamelplaatsen voor boda’s; een brommer en veel gebruikt lokaal transportmiddel. Het weer was wisselend, van miezerbui tot stortregen. Onderweg de evenaar gepasseerd. Natuurlijk de ongelovigen onder ons de draaikolk test laten zien. Maar het blijft fascinerend, om op enkele meters afstand van elkaar, het water links of rechtsom te zien weglopen.
Zoals gebruikelijk met enige vertraging aangekomen in Ngoma alwaar ons een hartelijk ontvangst wachtte. Het officiële gedeelte bezorgde iedereen een brok in de keel. Het theatrale duo Dan en Edward en de minder soepele heupbewegingen van de Hollanders zorgden ook voor menig lachsalvo. Maar ook verbazing over de muzikale kwaliteiten van enkele Procorianen. Na de ceremonie, in het donker naar het guesthouse voor een heerlijk diner, luwombo, vis en vlees klaargestoomd in bananenblad met zoete aardappels en rijst. Luwombo is een eremaaltijd die bij bijzonder gelegenheden wordt geserveerd.

Dag 4
De eerste “klus”dag

Sara laat ons ’s morgens vol trots de school zien en vertelt over alle plannen die zij nog heeft voor de toekomst om alles rendabel te maken en te houden. We zijn allemaal onder de indruk van haar doorzettingsvermogen. Aangekomen bij de kliniek constateren wij dat het dak nog niet dusdanig gereed is opdat wij binnen aan de slag kunnen. De dakconstructie heeft meer tijd gekost dan aanvankelijk verwacht. Ons wacht de klus om de omheining te realiseren. Zonder deze omheining zullen de lokale autoriteiten geen vergunning afgeven en mag de kliniek niet in gebruik worden genomen. Over een afstand van ruim 200 meter moet er een hekwerk komen. Koud kunstje zou je zeggen. Maar we krabben ons wel even achter de oren als we de dichtbegroeide struiken, bomen en zowaar een termietenheuvel zien en daarna een bouwvakker aan komt lopen met het gereedschap: een paar machetes en een soort schoffel. Klein detail: de palen waren niet voorhanden. Een mooie klus om deze nog te gaan hakken in het aangeplante bos van Sara. Grote bewondering voor Laurence en Arco voor het oppakken van deze lastige klus. Wat geweldig is, is dat Sarah voor elke gekapte boom, er wel 50 terugplaatst. Op en top duurzaam. Natuurlijk hebben we op geheel eigen ”Procore” wijze de lijnen voor de omheining uitgezet. Zonder touw en over heuvelachtig terrein, werkt een menselijke ketting ook prima. Rest nog het hakken en graven van ongeveer gaten in een klei-achtige grond met veel stenen. Een zware klus.
Aan het einde van de dag toch maar besloten om vandaag gelijk de boomstammen voor de omheining te ontschorsen zodat deze lang genoeg kunnen drogen. De 70-jarige oom van Sara komt langs om ons te helpen en we kijken met verbazing en een glimlach toe met wat voor gemak hij dit klusje klaart. Tja … daar sta je dan als Mzungu met geen gereedschap en je blote handen. Een fysiek zware dag, maar wel één die ons allemaal veel voldoening geeft. De warme buitendouche en het heerlijke diner voelt als een enorme luxe.


Deze reis is mede mogelijk gemaakt door:

Commundo